بررسی تطبیقی قابلیّت های نمایشی در رمان های مدیر مدرسه جلال آل احمد و شازده احتجاب هوشنگ گلشیری

«اقتباس ادبی»، شیوه ای امروزی برای بازآفرینی رمان، داستان، رویدادهای برجسته کتاب های تاریخی و حماسه های منظوم و منثور در حوزه تئاتر و سینما است. متون نظم و نثرِ ادبیّات فارسی سرشار از قابلیّت های نمایشی است که، قابلیّت «اقتباس ادبی» را در خود دارند. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با هدف شناخت هرچه بهتر قابلیّت های نمایشی متون نثرِ داستانی معاصر صورت پذیرفته، تلاش گردیده است تا قابلیّت های نمایشی دو رمانِ برجسته معاصر فارسی، یعنی رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد و شازده احتجاب هوشنگ گلشیری مورد بررسی قرار گیرد و ظرفیّت اقتباس ادبی این دو اثر با توجّه به کاربرد عناصر نمایشی، مقایسه شود. لذا به بررسی عناصری نظیر: پیرنگ، گفت وگو، شخصیّت، کشمکش، پیچیدگی، تعلیق، بحران، اوج و صحنه پردازی، پرداخته می شود. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که، هر دو اثر مورد مطالعه، قابلیّت اقتباس ادبی را دارا هستند، با این تفاوت که، آل احمد در کاربرد برخی از عناصر نمایشی، همانند عنصر صحنه پردازی، به دلیل توصیف های روشن تر و بهتر و گلشیری، در به کارگیری عناصری همچون گفت وگو و کشمکش، نسبت به دیگری موفّق تر عمل کرده اند.